گسترش علمی بدون دیپلماسی علم و فناوری امکان پذیر نیست، باید در دیپلماسی علمی سرمایه گذاری کنیم - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگار گروه استان های خبرگزاری خبرنگاران، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خرداد سال جاری در بخشنامه ای آیین نامه دیپلماسی علمی دانشگاه آزاد اسلامی را به معاونان، رؤسای مراکز و مدیران کل سازمان مرکزی و رؤسای استان ها، واحدها و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ کرد.

آیین نامه دیپلماسی علمی دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ شد

دکتر طهرانچی این بخشنامه را در راستای پیاده سازی راهبردهای نظام فرهنگی-تربیتی، نظام آموزشی، نظام پژوهش و فناوری، نظام مدیریتی و ... تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور در حوزه علم و فناوری مانند سند جامع روابط علمی­ بین المللی ­جمهوری اسلامی ایران مصوب­ شورای ­عالی ­انقلاب فرهنگی و سیاست ­های کلان دانشگاه در حوزه علم و فناوری و دیپلماسی علمی ابلاغ کرده است.

بهره برداری از مسیرهای علمی و فناوری با دیپلماسی علمی

گسترش فناوری های نوین کشور با دیپلماسی علمی

معرفی بازارهای جدید برای فروش محصولات دانش بنیان

در همین زمینه با ابراهیم رحیمی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان چهارمحال و بختکمک و واحد شهرکرد به گفتگو نشستیم که مشروح آن را می خوانید.

خبرنگاران: با توجه به ابلاغ آیین نامه دیپلماسی علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ارزیابی شما از اثرات و کمک دیپلماسی علمی به پیشرفت حوزه فناوری و ارتقای علمی و حل مسائل کشور چیست؟

رحیمی: با توجه به اینکه در عصر حاضر، هیچ عاملی را نمی توان به عنوان جایگزین دانش در توسعه معرفی کرد و سایر عوامل تولید مانند نیروی کار و سرمایه که تا چند دهه پیش از جمله عوامل اصلی توسعه به شمار می آمدند، تحت تأثیر این پدیده قرار گرفته اند؛ بنابراین بدون تردید علم و فناوری موتور محرک جوامع مدرن و محور اصلی فرایند جهانی شدن و عامل اصلی نوآوری های مولد توسعه علمی، فرهنگی و اقتصادی است.

از سوی دیگر وجود برخی چالش های مشترک جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، امنیت آب وغذا، نیاز به انرژی های پاک و پایدار، تروریسم، نئوتروریسم، بیوتروریسم و ... سبب شده که دانشگاه ها به عنوان مراکز تولید فکر، نقش و جایگاه ویژه ای پیدا کنند. ضمن آنکه این توقع از طرف افکار عمومی جهانی هم وجود دارد که اندیشمندان و متفکران مرتبط باید در راستای رفاه بیشتر بشریت تلاش کنند؛ بنابراین یک هم افزایی و همکاری فراملی در راستای رفع چنین چالش هایی از الزامات و ضرورت های جهان جدید است که در چارچوب دیپلماسی علمی دانشگاه ها قابل تبیین و تحلیل است.

خبرنگاران: به نظر شما پرداختن به دیپلماسی علمی چه ضرورتی برای جامعه علمی و دانشگاهی دارد؟

رحیمی: هرچند دیپلماسی علم و فناوری از جمله مفاهیم دانشگاهی نوظهور است؛ اما برنامه ریزی جامعه علمی و دانشگاهی در این بستر، منجر به افزایش ظرفیت های آن می شود که ازجمله این ظرفیت ها می توان مواردی مانند دسترسی به پژوهشگران، یافته های تحقیقات، امکانات و تجهیزات مرتبط با پژوهش، منابع و سرمایه های طبیعی دیگر کشورها و توسعه دستاوردهای تحقیق و توسعه را نام برد.

خبرنگاران: پژوهش های مشترک علمی و فناوری چگونه موجب ارتقای علمی دانشگاه ها می شود؟

رحیمی: همکاری های علمی مشترک علاوه بر تقویت زیرساخت نوآوری و دانش، به عنوان عاملی مؤثر برای مدیریت تعارضات، بهبود درک علمی و ارتقای توانمندی های علمی و فناورانه در فضای سرشار از احترام دوجانبه مطرح می شود.

خبرنگاران: به اشتراک گذاشتن تجربیات علمی کشورها چه تأثیری بر شکوفایی علمی نخبگان دانشگاهی دارد؟

رحیمی: توسعه علمی بدون دیپلماسی علم و فناوری امکان پذیر نیست، توسعه علمی مبنای توسعه کشور است، اگر به اقتصاد مقاومتی اعتقاد داریم که به معنی اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد با محور علم است، باید در دیپلماسی علمی سرمایه گذاری کنیم و نتایج آن منجر به ورود در عرصه انجام پروژه های بزرگ علمی مانند تحقیقات بین المللی فضایی یا برنامه های سلامت جهانی، مطالعات آب و هوایی، امنیتی و تمام پروژه های تحقیقاتی بزرگی می شود که در آنها علاوه بر همه آثار مثبت تبادلات علمی، ترجیح یا ضرورت بر تقسیم هزینه ها، منابع یا ریسک ها میان چند مؤسسه تحقیقاتی یا دانشگاه های مختلف است.

خبرنگاران: حرکت دانشگاه آزاد اسلامی را برای تحقق دیپلماسی علمی چگونه ارزیابی می کنید؟

رحیمی: با توجه به اینکه در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه علم و فناوری بر سه وظیفه دانشگاه ها در حوزه دیپلماسی علمی یعنی توسعه و تقویت شبکه های ارتباطات علمی ملی و فراملی، گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم با سایر کشورها و استفاده از ظرفیت های علمی و فنی ایرانیان مقیم خارج و جذب متخصصان برجسته سایر کشورها تأکید شده است و در سند دانشگاه اسلامی نیز در حوزه دیپلماسی علمی بر تعامل سازنده و اثرگذار دانشگاه ها در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به عنوان یک مأموریت تأکید شده است؛ بنابراین در این راستا در دانشگاه آزاد اسلامی هم گام های بسیار مؤثر و هدفمندی در این عرصه تا به امروز اجرا شده است.

از آن جمله می توان همکاری های مشترک تحقیقاتی و آزمایشگاهی، تبادل استاد و دانشجو، مأموریت های مطالعاتی استادان و دانشجویان، توافقنامه های دو و چندجانبه همکاری علمی و ... در حوزه ابزارهای عملیاتی، دادن جوایز، برگزاری جشنواره ها، تشویق دانشمندان و دیپلمات های فعال و ... در حوزه ابزارهای حمایتی و نیز ارتباطات بین دولتی کشور با کشورهای هدف به ویژه کشورهای منطقه و جهان اسلام و ... در حوزه ابزارهای استراتژیک را نام برد.

خبرنگاران: آیا مأموریت مطالعاتی اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری با اولویت طرح پایش انجام می شود؟

رحیمی: بله، یکی از رسالت های دانشگاه آزاد اسلامی در راستای تعامل علمی و هدفمند با مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری معتبر بین المللی به ویژه جهان اسلام، اختصاص فرصت های تحقیقاتی برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری با عنوان مأموریت مطالعاتی است که جزء ابزارهای عملیاتی دیپلماسی علمی کشور است و همه ساله براساس اولویت موضوعی این فرصت فراهم می شود.

در این زمینه همواره تحول هدفمند فرصت های مطالعاتی با توجه به نیازها و اولویت های کشور و متناسب با نقشه جامع علمی کشور مدنظر بوده است.

خبرنگاران: دیپلماسی علمی به چه میزان می تواند در رفع چالش های کشور مؤثر واقع شود؟

رحیمی: امروزه دیپلماسی علمی دقیق و حساب شده بـرای رفع مشـکلات در همه ملت ها کاربرد بسیار دارد و سرمایه گذاری در این عرصه توسط دولت ها بسیار ضروری است؛ چراکه قسمتی از دیپلماسی علمی، دیپلماسی علمی داخلی است، یعنی اینکه بتوانیم ارتباطات داخلی بین صنعت و دانشگاه در چارچوب علمی برقرار کنیم که به نوعی دیپلماسی علمی محسوب می شود. تبادل بین صنعت و دانشگاه می تواند جوابگوی نیاز های علمی بخش صنعت و مهیاکردن نیاز های تحقیقاتی و تجربی مراکز علمی باشد.

قطعاً با توجه به برنامه های اقتصاد مقاومتی، یکی از محور های اصلی مأموریت گراشدن دانشگاه ها برای حل مسائل اقتصادی کشور است که در این موضوع ارتباط با صنعت داخل و خارج از کشور اهمیت بالایی دارد. به عنوان نمونه در پروژه های وزارت نفت مشاور علمی بین المللی از کانال دانشگاه تعریف شده که براساس همین سیاست بوده است.

به گزارش خبرنگاران، دیپلماسی عمدتاً به قواعد و قوانینی اطلاق می شود که روابط بین الملل را از طریق دیدار و گفت وگوهای دیپلمات های رسمی برقرار می کند. به عبارت ساده تر دیپلماسی مجری سیاست خارجی در چارچوب قوانین و چشم اندازهای سیاست خارجی هر کشور است. در واقع به این قوانین دکترین سیاست خارجی گفته می شود که از طریق رئیس هر حکومت یا وزیر امور خارجه اعلام می شود و دیپلماسی باید در خدمت این دکترین قرار بگیرد.

دیپلماسی علمی قرار است از طریق سازوکار دیپلماسی بین دولت ها، مؤسسات، متخصصان و مردم ارتباط و تعامل هدفمند ایجاد کند. بی شک اگر کشوری به دنبال ایجاد فرصت برای توسعه علمی، فناوری و نوآوری باشد، تنها راه دستیابی به آن، دیپلماسی علمی است.

بهره جستن از ظرفیت های علم و فناوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی دولت ها و همچنین بهره گیری از ابزارهای دیپلماتیک و سیاست خارجی برای ارتقای علم و فناوری در درون کشورها را نیز می توان از دیگر نتایج دیپلماسی علمی نام برد.

4062/4103/

hmvd.ir: مجله همراهان | مجله خبری و ورزشی همراهان

nicepatogh.ir: مجله نایس پاتوق | مجله دورهمی گردشگری و مسافرتی، خبری و ورزشی